Kunstluis
Een jaar lang krijg ik de vrijheid om zich met het Museum Valkhof in Nijmegen te bemoeien als een luis in de pels. Ik zal zeven keer ingrijpen op verschillende plekken in het museum. Met mijn interventies reflecteer ik vooral op de verbouwing van het museum en alles wat daarbij komt kijken.
Interventie 1: 40.000 collectiestukken | juli 2023
Van Houten stapt het museum binnen in een dynamische tijd: terwijl er een kersvers museum ‘draait’ op een tijdelijke locatie aan het Keizer Karelplein, wordt het oorspronkelijke museumpand aan het Kelfkensbos verbouwd, en worden daar tienduizenden collectiestukken zorgvuldig ingepakt, genummerd en getransporteerd naar tijdelijke depots. De eerste interventie is in het tijdelijke museum te zien van 18 tot en met 21 juli. Geheel passend bij de Nijmeegse Vierdaagse neemt Pavèl een loopje met meer dan 40.000 collectiestukken. Op de ramen van het museumpand aan het Keizer Karelplein laat hij zijn unieke kijk zien op de militaire verhuisoperatie, en trekt hij een parallel tussen de meer dan 40.000 wandelaars en meer dan 40.000 collectiestukken die aan de wandel gaan.
Interventie 2: 40.000 stappen | augustus 2023
Tijdens de tweede interventie zet de Kunstluis de bezoekers aan het werk en betrekt hen actief bij de grote uithuizing van de museumcollectie. Met de verbouwing van het oorspronkelijke museumpand in het vooruitzicht, zijn medewerkers al maandenlang druk bezig met inpakken, nummeren en transporteren. Een immense (fysieke) operatie, vindt ook de Kunstluis. Om dit invoelbaar te maken bedenkt hij een uitdaging voor de bezoekers: het doel is om samen symbolisch alle 40.000 collectiestukken te verplaatsen.
Hoe werkt het? Met iedere stap verplaats je één collectiestuk. Je krijgt bij binnenkomst een stappenteller die je stappen nauwkeurig bijhoudt. Na je museumbezoek lever je deze weer in. Je score voegen we toe aan de grote banner met de actuele stappenstand. Met de vereende krachten van de bezoekers hopen we in 4 dagen tijd 40.000 stappen te zetten!
Interventie 3: een fijn huis(je) | september 2024
Met zijn derde interventie schenkt hij de Kunstluis zijn aandacht aan de objecten in hun verpakking. Hij wil een fijne plek maken voor een collectiestuk. Daarom ontwierp hij een bijzondere doos voor één collectiestuk, als een ode en als troost voor het object zelf omdat het waarschijnlijk hier lang moet verblijven. Een soort van fijn huisje. Het object dat in de watten wordt gelegd is een terra sigillata kom uit de Romeinse tijd. Terra sigillata betekent dat de aardewerken kom is bestempeld met een motief. Ook ontwerpt hij een speciale stempel voor de doos.
Als eerbetoon aan alle onzichtbare collectiestukken bestempelt Pavèl ook een andere doos, die hij tentoonstelt voor het raam van van het museum. De korte mini-expo is zichtbaar voor iedereen die het museum passeert.
Interventie 4: Het graf mee in | oktober 2024
In 2001 stuitten archeologen op een bijzondere vondst in de Burchtstraat: een askist van een Romeinse arbeider met attributen zoals een kruik, bekers, borden en een munt. Het inspireert de Kunstluis van Valkhof Museum Pavèl van Houten. Hij vraagt werkend Nijmegen in dezelfde straat: wat neem jij mee het graf in? Sommigen nemen een herinnering aan familie mee, anderen kiezen toch liever voor een Bruce Springsteen CD en een enkeling verkiest begraven worden in een BMW boven een kist. Hij presenteert alle antwoorden de objecten van de Romeinse man. En hij vraagt zich af: wat zou jij meenemen?
Interventie 5: Archeologie van de toekomst | oktober 2024
Rondom het museum ontdekte Pavèl van Houten 379 glasscherven, variërend in kleur en vorm. Waar wij deze scherven nu als afval beschouwen, zouden toekomstige archeologen hier mogelijk interesse in tonen. De kunstluis presenteert de scherven als toekomstige archeologische vondsten in kleine glazen boxjes, in ruil voor een symbolisch bedrag. Waarom wil jij de scherf hebben? Geef een argument en betaal op deze manier voor de vondsten. Wat beschouwen we als nutteloos of waardevol? Wat zullen archeologen in de toekomst over ons zeggen? Ontdek het in de vijfde interventie van de Kunstluis van Valkhof Museum.
Interventie 6: Digitale archeologie | november 2024
Cultureel erfgoed wordt steeds vaker digitaal opgeslagen, maar ook digitale archieven vervallen. Oude bestanden zijn soms niet meer leesbaar en websites raken verouderd. Met speciale tools kun je deze verouderde bestanden weer ‘opgraven’ of herstellen. Wellicht wordt dit een nieuwe tak van de archeologie. De Kunstluis ging op zoek naar vergane digitale bestanden van het Valkhof Museum en stuitte op de oudste website van het museum, uit 2001: in de krochten van het internet zijn de ruïnes hiervan nog steeds te vinden. Ga op zoek naar de verborgen luikjes in de vloer van het museum en ontdek de digitale ruïne! Open het luik met de tekst ‘Open Me’. Wat je vindt, is een stukje vergeten digitale geschiedenis.
Interventie 7: Slooparcheologie | december 2024
Bij de verhuizing en de verbouwing van het Valkhof Museum is er materiaal verwijderd en gesloopt. Hierbij is oud materiaal dat lang verborgen heeft gezeten te voorschijn gekomen. Elk stuk vertelt een verhaal: over zijn functie, zijn omgeving, en de tijd waarin het ooit een rol speelde. De Kunstluis verzamelde de afgelopen maanden deze vergeten overblijfselen. In zijn laatste interventie brengt hij ze samen als een nieuwe vorm van archeologie. Op een voetstuk geplaatst, toont hij hun onverwachte betekenis. Stap in de mirrorbox en ontdek archeologie in deze nieuwe vorm.
